Vajina Sağlığı İçin Ne Yapmalı?

Vajina Sağlığı

Vajina sağlığı için ne yapmalı sorusu çok sık sorulmaktadır. Vajinal sağlık, kadınların genel sağlığının önemli bir parçasıdır. Vajinal problemler doğurganlığı, seks isteğini ve orgazma ulaşma yeteneğini etkileyebilir.

Devam eden vajinal sağlık sorunları da strese veya ilişki sorunlarına neden olabilir ve özgüveni etkileyebilir. Vajinal problemlerin belirti ve semptomlarını ve vajinal sağlığınızı korumak için neler yapabileceğinizi bilmeniz önemlidir.

Vajinal sağlığı neler etkiler?

Vajina, kadın genital bölgesinin (vulva) dışından rahmin boynuna (serviks) kadar uzanan kapalı bir kas kanalıdır. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli faktörler vajinanın sağlığını etkileyebilir:

Seks: Korunmasız cinsel ilişki, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara neden olabilir. Zorla seks veya pelvik bölgenin yaralanması vajinal travmaya neden olabilir.

Belirli sağlık durumları ve tedavileri: Endometriozis ve pelvik inflamatuar hastalık gibi bazı durumlar ağrılı cinsel ilişkiye neden olabilir. Çeşitli pelvik bölge ameliyatları ve bazı kanser tedavilerinden kaynaklanan yapışıklıklar ve yara izleri de ağrılı cinsel ilişkiye neden olabilir. Bazı antibiyotiklerin kullanımı vajinal mantar enfeksiyonu riskini artırır.

Doğum kontrolü ve kadın hijyen ürünleri: Prezervatif, diyafram ve ilişkili spermisit gibi bariyer kontraseptifler vajinayı tahriş edebilir. Spreylerin, deodorantların veya duşların kullanılması tahrişe neden olabilir veya daha da kötüleştirebilir.

Hamilelik ve doğum: Hamilelik sırasında vajinal akıntı sıklıkla artar. Vajinal yırtıklar doğum sırasında nispeten yaygındır. Bazı durumlarda doğum sırasında vajinal açıklığın dokusunda yapılan bir kesi (epizyotomi) gerekir. Vajinal doğum da vajinadaki kas tonusunu azaltabilir.

Psikolojik sorunlar: Anksiyete ve depresyon, düşük düzeyde uyarılmaya ve bunun sonucunda seks sırasında rahatsızlığa veya ağrıya katkıda bulunabilir. Cinsel istismar veya acı verici bir cinsel deneyim gibi travmalar da seksle ilişkili ağrıya yol açabilir.

Hormon seviyeleri: Hormon seviyelerindeki değişiklikler vajinayı etkileyebilir. Örneğin östrojen üretimi menopozdan sonra ve emzirme döneminde azalır. Östrojen kaybı vajinal astarın incelmesine (vajinal atrofi) neden olarak cinsel ilişkiyi ağrılı hale getirebilir.

En yaygın vajinal problemler nelerdir?

Vajinayı etkileyebilecek durumlar şunlardır:

Cinsel problemler: Seksten hemen önce, sırasında veya sonrasında kalıcı veya tekrarlayan ağrıyı (disparoni) içerebilir. Penetrasyon (giriş) sırasındaki ağrı, vajina duvarındaki kasların istemsiz spazmlarından (vajinismus) kaynaklanabilir. Pelvik tabandaki kaslar gerginleşerek cinsel ilişki sırasında kronik ağrıya ve ağrıya neden olabilir. Genellikle menopozdan sonra ortaya çıkan vajinal kuruluk da cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar: Klamidya, gonore, genital siğiller, sifiliz ve genital herpes dahil olmak üzere çeşitli cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar vajinayı etkileyebilir. Belirti olarak kendini anormal vajinal akıntı veya genital yaralar şeklinde gösterebilir.

Vajinit: Vajinal maya ve bakterilerin normal dengesindeki bir enfeksiyon veya değişiklik vajina iltihabına (vajinit) neden olabilir. Semptomlar vajinal akıntı, koku, kaşıntı ve ağrıyı içerir. Yaygın vajinit türleri arasında bakteriyel vajinoz, maya enfeksiyonları ve trichomoniasis bulunur.

Pelvik taban gevşemesi: Rahim ve vajinal duvarları yerinde tutan destekleyici bağlar ve bağ dokular zayıflarsa rahim, mesane, rektum veya vajinal duvarlar aşağı kayabilir (prolapsus). Bu durum öksürme ve hapşırma sırasında vajinada şişkinliğe veya idrar kaçırmaya neden olabilir.

Diğer nadir durumlar: Vajinal kistler cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir veya tampon yerleştirilmesini zorlaştırabilir. İlk olarak menopoz veya cinsel ilişkiden sonra vajinal kanama olarak ortaya çıkabilen vajinal kanser de nadir bir olasılıktır.

Vajinal problemlerin belirtileri veya semptomları nelerdir?

Aşağıdakilerden bir veya bir kaçını kendinizde fark ederseniz doktorunuzla bu durumu paylaşın. Bunlar:

• Vajinal akıntının renginde, kokusunda veya miktarında değişiklik
• Vajinal kızarıklık veya kaşıntı
• Adet dönemleri arasında, cinsel ilişkiden sonra veya menopozdan sonra vajinal kanama
• Vajinada bir kitle veya çıkıntı
• İlişki sırasında ağrı

Özellikle geçmişte vajinal mantar enfeksiyonu teşhisi konduysa ve benzer belirti ve semptomlara sahipseniz, her vajinal tahrişiniz ve akıntınız olduğunda doktorunuzu görmeniz gerekmeyebilir. Bununla birlikte, eczanenizden sürekli aldığınız bir ilacı kullandıktan sonra belirtileriniz geçmezse doktorunuza başvurun.

Vajinamı sağlıklı tutmak için ne yapabilirim?

Vajinal sağlığınızı ve genel sağlığınızı korumak için adımlar atabilirsiniz. Örneğin:

• Cinsel olarak bilinçli olun: Prezervatif kullanın veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan arınmış bir partnerle karşılıklı tek eşli bir ilişki sürdürün. Vibratör gibi seks araçları kullanıyorsanız, her kullanımdan sonra temizleyin.
• Vajina estetiği: Vajina genişliği veya dudaklarda büyüme varsa vajina daraltma ve labioplasti operasyonlarını olmayı düşünebilirsiniz. Çünkü vajina genişliği ve büyük vajina iç dudakları vajina akıntılarının oluşumunu arttırır.
• Aşı olun: Aşılar sizi rahim ağzı kanseri ile ilişkili virüs olan HPV'den ve ayrıca cinsel temas yoluyla yayılabilen ciddi bir karaciğer enfeksiyonu olan hepatit B'den koruyabilir.
• Kegel egzersizleri yapın: Kegel egzersizleri, sarkma, idrar kaçırma veya pelvik taban zayıflığınız varsa pelvik taban kaslarınızı güçlendirmeye yardımcı olabilir.
• İlaçlarınızı bilin: Doktorunuzdan şikayetleriniz için ilaç kullanımını ve olası vajinal yan etkileri konusunda bilgi alın.
• İçtiğiniz alkol miktarını sınırlayın ve sigara içmeyin: Kronik alkol kötüye kullanımı cinsel işlevi bozabilir. Nikotin cinsel uyarılmayı etkileyebilir. Madde kötüye kullanımı, cinsel işlevi etkileyebilecek kötü fiziksel ve zihinsel sağlığa da neden olabilir.

Tüm vajinal problemler önlenemese de, düzenli kontroller vajinayı etkileyen problemlerin mümkün olan en kısa sürede teşhis edilmesini sağlamaya yardımcı olabilir. Utanmanın, vajinal sağlıkla ilgili endişeleriniz ve şikayetleriniz hakkında doktorunuzla konuşmanızı engellemesine izin vermeyin.