Vajina Sarkması, Çıkıntısı

Vajina sarkması nedir?

Vajinada çıkıntı olması veya vajina sarkması şikâyetleri bazen eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.

Vajina sarkmasında idrar torbasının veya rektumun vajina ağzına kadar fıtıklaşması nedeniyle çıkıntı şeklinde görülebilmektedir.

Vajinanın girişinde et parçası nedir?

Vajinanın girişinde et parçası görülmesi birkaç farklı nedenden dolayı olur. En sık vajina girişinde görülen et parçaları şunlardır:

• Kızlık zarının yırtılmasından sonra kalınlaşması ve dışarı doğru uzanım göstermesi,
• Vajina ağzındaki siğiller veya et benleri,
• İdrar yolu sarkması(üretrosel),
• İdrar torbası sarkması,
• Rektumun vajina ağzına doğru sarkması.

Vajinada çıkıntı neden olur?

Vajinada çıkıntı sebepleri yukarıda bahsettiğimiz nedenlerden olmaktadır. En çok vajina komşuluğundaki dokuların sarkarak vajinadan yumru gibi çıkıntı yapması ve kızlık zarı uzantısı, siğil gibi vajina girişinde olan lezyonlar neden olmaktadır.

Vajinal sarkma neden olur?

Vajinal prolapsus, bir kadının pelvisindeki organları destekleyen kaslar zayıfladığında meydana gelir. Bu zayıflama rahim, üretra, idrar torbası, bağırsağın veya rektumun vajinaya sarkmasına neden olur. Pelvik taban kasları ve endolpelvik fasya adı verilen koruyucu bağ dokusu aşırı zayıflarsa bu organlar vajinadan dışarı bile çıkabilir.

Birkaç farklı vajinal sarkma (prolapsus) türü vardır:

• Ön duvar vajinal sarkma (sistosel ve üretrosel),mesane vajinaya sarkma gösterdiğinde meydana gelir.
• Arka duvar vajinal sarkma (rektosel) rektumu vajinadan ayıran duvarın zayıflamasıdır. Bu, rektumun vajinaya sarkmasına neden olur.
• Rahim sarkması, rahmin vajinaya doğru sarkmasıdır.
• Apikal sarkma (vajinal kubbenin sarkması) rahim ağzı veya vajinanın üst kısmının vajinaya düşmesidir.

Vajina sarkmasının en sık belirtileri şunlardır:

• Vajinada dolgunluk hissi,
• Vajinanın girişinde bir yumru olması,
• Pelviste ağırlık veya basınç hissi,
• Sanki “topun üzerinde oturuyormuşsunuz” gibi bir his,
• Ayaktayken ya da otururken pelvik ağrı, yattığınızda basınç olmadığından ağrınız olmaz,
• Büyük tuvaletinizi tam yapamama veya idrarınızı tam boşaltamama sorunu,
• Sık sık geçirilen idrar yolu infeksiyonları,
• Vajinadan anormal kanama olması,
• Öksürürken, hapşırırken, gülerken, cinsel ilişkide veya egzersiz sırasında idrar kaçırma,
• Cinsel ilişki sırasında ağrı olması.

Vajina sarkmasına ne sebep olur?

Vajina sarkmasına nedeni pelvik kasların ve çevre bağ dokusunun zayıflamasıdır. Normalde pelvik taban kasları adı verilen kas grubu hamak benzeri görev görür ve pelvik organlarınızı yukarı doğru destekler. Bu kaslarda yaşanan yaşlanma ve hasarlar sarkmanın ana nedenidir.

• Geçirmiş olduğunuz doğumlar, özelliklede zor bir normal doğum geçirdiyseniz bu kaslar ayrılabilir ve zayıflayabilir,
• Menopoz döneminde yaşlanmaya ve östrojen kaybına bağlı olarak bu kaslar güç kaybı yaşar ve pelvik organların vajinaya sarkmasına neden olur,
• Kronik akciğer hastalıklarına bağlı olan sürekli öksürük,
• Aşırı kilodan kaynaklanan pelvis üzerinde oluşan basınç,Kron
• ik kabızlık,
• Ağır nesneleri kaldırmak.

Vajina sarkmasında tanı nasıl konulur?

Vajina sarkması genellikle vajinadan dışarı doğru çıkıntı veya yumru olması ile kendini belli eder. Bu çıkıntı veya yumru ıkınmayla artar. Bu durum idrar torbası veya rektumun vajinaya doğru hareket etmesiyle oluşur. Muayeneye geldiğinizde ıkındırtılırsınız. Sarkma derecesine göre evrelendirme yapılır. Tanılar şu şekildedir;

• Üretrosel: İdrar yolunun sarkması,
• Sistosel: İdrar torbasının vajinaya doğru sarkması,
• Rektosel: Rektumun sarkması,
• Sistorektosel: Hem idrar torbasının hem rektumun sarkması,
• Enterosel: Bağırsakların sarkması,
• Total prolapsus: Rahim, mesane, rektum ve vajinanın kendisinin dışarı sarkması.

Vajina sarkması, sarkan organa göre başka bulgularda verir. Örneğin, idrar yolundaki sarkma idrar kaçırma ile kendini gösterirken, idrar torbası sarkmasında idrarınızı tam yapamama şikâyetiniz olur. Bu tür sarkmalarda sarkan organa göre tanı ve tedavi geliştirilir.

Örneğin idrar yolu ve mesane sarkması için mesane fonksiyonunuzu kontrol etmek için bazı testler yapılabilir. Buna ürodinamik test denir. Bundan başka üroflowmetri, idrar akışınızın miktarını ve gücünü ölçer. Sistometrogram, tuvalete gitmeden önce mesanenizin ne kadar dolu olması gerektiğini belirler.

Doktorunuz ayrıca pelvik organlarınızla ilgili sorunları araştırmak için bu görüntüleme testlerinden bir veya daha fazlasını isteyebilir. Bunlar:

• Pelvik ultrasonografi: Bu test, mesanenizi ve diğer organlarınızı kontrol etmek için ses dalgalarını kullanır.
• Pelvik taban MRI: Bu test, pelvik organlarınızın resimlerini çekmek için güçlü manyetik ve radyo dalgaları kullanır.
• Pelvik veya alt batın tomografi(BT) taraması: Bu test, pelvik organlarınızın ayrıntılı kesitlerini görüntülemek için X ışını kullanır.

Vajina Sarkması Tedavisi

Kegel egzersizleri nasıl yapılır?

• İdrarınız geldiğinde idrarınızı tutmak için kullandığınız kasları sıkın.
• Kasılı halde birkaç saniye tutun ve sonra bırakın.
• Bu egzersizleri günde üç kez her seferinde 8 ila 10 defa yapın.

Pelvik taban kaslarınızın nerede olduğunu öğrenmenize yardımcı olması için, bir dahaki sefere idrara çıkmanız gerektiğinde, idrarınızı yaparken tam ortasında idrarınızı tutun, sonra tekrar yapmaya başlayın ve tekrar durun. Bu idrar kaslarınızın nerede olduğunu öğrenmek için çok iyi bir yöntemdir. Kaslarınızın yerini öğrendiğinizde bunu idrara çıkmadan idrarınız yokken yapın. Doğru kasları bulamıyorsanız, bir fizyoterapist onları bulmanıza yardımcı olmak için biofeedback'i kullanabilir.

Kilo vermek vajina sarkmasının derecesini azaltmada yardımcı olur. Fazla kilolarınızı vermek, idrar torbanızın ve diğer pelvik organlarınızın üzerindeki baskının bir kısmını üzerlerinden alır. Doktorunuzdan kaç kilo vermeniz gerektiği hakkında fikir almanız uygun olur.

Başka bir seçenek peser adı verilen medikal alettir. Plastik veya kauçuktan yapılan bu alet vajinanızın içine yerleştirilir. Vajinal peser nasıl kullanılır? şeklinde sorularda almaktayım. Peser’in nasıl kullanılacağını ve yerleştirileceğini öğrenmek ve uygulamak kolaydır ve ameliyat olmak istemiyorsanız peser kullanabilirsiniz. Genellikle halka şeklindedir ve kayganlaştırıcı sürülerek vajina içine yerleştirilir. İçerde açılan halka şeklindeki peser böylelikle sarkan dokuları yerinde tutar.

Vajina Sarkması Ameliyatı

Vajina sarkması ameliyatı sarkan organ veya organlara yönelik yapılır. Zayıflamış pelvik taban kasları ve bağ dokusu tamir edilerek sarkan bölgeler düzeltilir. Çevre bağ dokusu yetersiz veya çok hasar görmüşse bazen organları desteklemek için sentetik malzemeler kullanılır.

İdrar torbası sarkması (Sistosel) ameliyatı: Sarkma nedeni idrar torbasının altında bulunan bağ dokusunun zayıflaması olduğundan idrar torbası altında bulunan bağ dokusu tamir edilip fazla vajina mukozası çıkarılır.

İdrar yolu sarkması (Üretrosel) ameliyatı: İdrar kaçırma ameliyatıda adı verilir. İdrar yolu sarkması hapşırma sırasında veya gülerken idrar kaçırmanıza neden olur.Tedavi olarak genellikle TOT ameliyatı yapılır. TOT ameliyatında idrar yolunun altına sentetik bir destek materyali konulur. TOT ameliyatından önce leri Kelly plikasyonu ameliyatı yapılmaktaydı.

Rektosel ameliyatı: Rektumun üzerinde bulunan rekto-vajinal bağ dokusunun hasarı nedeniyle vajinaya doğru sarkması nedeniyle olur. Rektosel ameliyatı ile hasar görmüş bağ dokusu onarılır.